Mụn bọc là gì? Cách trị mụn bọc thế nào?
TÌM HIỂU MỤN BỌC VÀ CÁCH TRỊ MỤN BỌC
Điều trị mụn bọc luôn là thách thức đối với bất kỳ ai bởi vì đây là loại mụn sưng viêm nặng có đặc điểm gây đau đớn, không đầu, nằm sâu dưới da, vừa làm mất thẩm mỹ nghiêm trọng vừa có nguy cơ để lại những biến chứng vĩnh viện như sẹo, thâm.
Không giống như các nốt mụn thông thường thường lành trong vài ngày, các bọc mụn này có thể kéo dài hàng tuần hoặc hàng tháng. Chúng có xu hướng không phát triển thành mụn đầu trắng và có thể vẫn ở dạng những nốt cứng dưới da.
Mụn bọc có thể gây đau đớn và sự xuất hiện của nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý và sự tự tin của người bệnh. Bài viết này khám phá các phương pháp điều trị và biện pháp khắc phục tại nhà có sẵn cho dạng mụn nghiêm trọng này.
Mụn bọc là gì?
Mụn bọc là loại mụn trứng cá có đặc điểm là những nốt mụn hay bọc mụn cứng, đau, nằm sâu dưới da. Giống như tất cả các loại mụn khác, mụn bọc bắt đầu hình thành khi lỗ chân lông bị tắc. Dầu tự nhiên (bã nhờn) trộn với tế bào da chết và bị mắc kẹt bên trong lỗ chân lông bị tắc.
Đối với hầu hết mọi người, điều này gây ra mụn đầu đen hoặc mụn đầu trắng và nhanh chóng biến mất khi áp dụng một chế độ chăm sóc vệ sinh da đúng cách. Tuy nhiên đối với những bạn bị mụn bọc, tình hình không đơn giản như vậy, các bọc mụn rất khó tự tiêu đi mà thậm chí còn xuất hiện nhiều hơn.
Mụn bọc thực ra là một loại mụn sưng viêm được hình thành khi một loại vi khuẩn có tên P. acnes sống trên da phát triển trong lỗ chân lông bị tắc. Trong điều kiện bình thường vi khuẩn gây mụn này khó phát triển và gây hại, tuy nhiên các điểm bít tắc là môi trường yếm khí nên rất lý tưởng cho vi khuẩn P.Acne sinh sôi.
Điều này có thể dẫn đến nhiễm trùng ảnh hưởng đến các lớp sâu hơn của da, gây viêm và tạo ra các bọc cứng. Bọc mụn có thể tự xuất hiện hoặc lây lan trên diện rộng, gây ra các mảng nốt sần.
Không giống như các loại mụn thông thường, các bọc mụn có xu hướng không hình thành đầu. Nỗ lực nặn chúng sẽ không tiết ra mủ và có thể dẫn đến viêm nhiễm thêm. Đặc điểm này của mụn bọc khiến nhiều người bị nhầm lẫn chúng với mụn ẩn (một loại mụn trứng cá nhẹ không viêm).
Loại mụn này có thể mọc ở mọi nơi trên cơ thể như mặt, lưng, vai, ngực, mông… Bạn sẽ thấy rằng có nhiều người bị mụn ở cằm, mụn ở má, mụn ở trán, mụn ở lưng hoặc mụn ở vai hay mụn ở ngực.
Các triệu chứng của mụn bọc
Triệu chứng chính của mụn bọc là xuất hiện các tổn thương cứng trên mặt, ngực hoặc lưng. Nó cũng có thể ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể.
Mụn bọc có thể cùng màu với da hoặc có màu đỏ và bị viêm. Chúng có thể gây đau khi chạm vào và nhiều người mô tả chúng giống như những bọc cứng dưới da.
Mụn bọc có thể kéo dài hàng tuần hoặc hàng tháng. Nếu không điều trị, chúng có thể để lại sẹo mụn hoặc thâm mụn.
Cách điều trị mụn bọc bằng thuốc uống
Các phương pháp điều trị mụn bọc không kê đơn (OTC) tiêu chuẩn có thể không hiệu quả đối với mụn bọc, vì những loại thuốc trị mụn này có xu hướng nhắm tới mục tiêu ức chế tiết bã nhờn dư thừa và loại bỏ tế bào chết trên bề mặt da.
Mụn bọc ảnh hưởng đến các lớp sâu hơn của da, vì vậy nó cần điều trị chuyên sâu hơn bằng các loại thuốc trị mụn đặc trị.
Thuốc kháng sinh
Sự phát triển quá mức của vi khuẩn P. acnes là một trong những yếu tố có thể gây ra mụn bọc. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh uống để tiêu diệt vi khuẩn gây mụn đang tràn lan trong các ổ mụn hoặc giúp ngăn ngừa vi khuẩn trong lỗ chân lông bị tắc phát triển và gây ra mụn. Thuốc kháng sinh cũng có thể làm giảm đau hoặc viêm do mụn bọc gây nên.
Thuốc kháng sinh có hiệu quả ngắn hạn nhưng không phải là lựa chọn điều trị lâu dài. Bởi vì thuốc kháng sinh không xử lý vấn đề cốt lõi của mụn bọc là sự bít tắc lỗ chân lông, sự tiết bã nhờn quá mức của tuyến bã hay sự mắc kẹt lại trên da của tế bào da chết.
Để việc trị mụn bọc được hiệu quả, ngoài việc dùng thuốc kháng sinh diệt vi khuẩn, bạn cần sử dụng thêm những sản phẩm trị mụn khác có tác dụng làm thông thoáng lỗ chân lông, ức chế tuyến bã nhờn tiết dầu, phá vỡ nhân mụn và đào thải cùng tế bào chết.
Một người có thể dùng kháng sinh từ 7 đến 10 ngày một lần. Dùng thuốc liên tục có thể làm giảm tác dụng có nguy cơ kháng thuốc và những tác dụng phụ khác.
Do mụn bọc nằm sâu dưới da, nên kháng sinh dạng bôi thường không hiệu quả bằng. Nếu dùng thuốc kháng sinh dạng bôi thì cần có thủ thuật để đưa sâu xuống dưới các bọc mụn. Việc làm này thường phải do chuyên gia da liễu làm kết hợp với thủ thuật lấy nhân mụn.
Thuốc trị mụn Isotretinoin
Isotretinoin là một loại thuốc trị mụn kê đơn mạnh dạng uống mà một người dùng hàng ngày. Đó là một cách hiệu quả để điều trị tất cả các dạng mụn trứng cá. Tuy nhiên, các bác sĩ sẽ chỉ kê đơn cho những trường hợp mụn trứng cá nặng như mụn bọc, vì nó có một số tác dụng phụ không tốt cho sức khỏe. Phổ biến nhất là: khô da, môi, mắt, họng, mũi, chảy máu cam, da trở nên nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời, nhức đầu, đau nhức toàn thân…
Phụ nữ đang mang thai hoặc đang cố gắng mang thai không được sử dụng isotretinoin, vì nó có thể gây hại cho thai nhi. Phụ nữ cho con bú cũng cần tránh loại thuốc này.
Thuốc tránh thai
Một số phụ nữ nhận thấy rằng mụn bọc của họ thường hình thành trong những thời điểm cơ thể họ có sự xáo trộn nội tiết tố. Điều này hoàn toàn đúng về mặt khoa học vì thực tế là sự mất cân bằng nội tiết là nguyên nhân chính gây ra các loại mụn trứng cá trong đó có mụn bọc. Vì vậy nhìn ở góc độ này thì loại mụn này cũng được gọi là mụn nội tiết.
Androgen (nội tiết tố) có thể thúc đẩy sản xuất dầu trên da, có thể làm tăng khả năng phát triển các lỗ chân lông bị tắc và nổi mụn.
Các bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc tránh thai cho những phụ nữ bị nổi mụn bọc do thay đổi nội tiết tố.
Cách trị mụn bọc bằng sản phẩm bôi
Điều trị tại chỗ là các loại kem hoặc thuốc mỡ mà một người bôi trực tiếp lên da của họ. Một số phương pháp điều trị tại chỗ bao gồm:
- Kem kháng sinh: Thành phần kháng sinh như Tetracycline, Macrolid, Lincomycin sẽ giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn dưới da.
- Retinoids: là các dẫn xuất của vitamin A có tác dụng giúp làm thông thoáng lỗ chân lông. Trong đó Tretinoin tỏ ra khá hiệu quả trong việc kìm hãm sản sinh keratin, thải loại tế bào sừng, da chết, giúp loại bỏ các điểm bít tắc.
- Axit salicylic mạnh theo toa: Axit salicylic là một loại BHA có đặc tính tan trong dầu nên dễ dàng làm phân hủy các điểm bít tắc lỗ chân lông và các nhân mụn cứng đầu, nhờ thế có thể tẩy tế bào chết và thông thoáng làn da.
- Benzoyl Peroxide: Hoạt chất này cũng tiêu diệt vi khuẩn nhờ cơ chế tạo oxy loại bỏ môi trường yếm khí mà vi khuẩn yêu thích.
Một số người có thể sử dụng thuốc bôi ngoài da như một phương pháp điều trị ban đầu hoặc kết hợp với thuốc uống. Đối với những bọc mụn nặng hơn, các phương pháp bôi điều trị tại chỗ thường không hiệu quả khi tự ý sử dụng.
Biện pháp ngăn ngừa và trị mụn bọc tại nhà
Tốt nhất là sử dụng các biện pháp điều trị mụn tại nhà cùng với các phương pháp điều trị mà bác sĩ kê đơn, thay vì thay thế chúng.
Các biện pháp khắc phục tại nhà cho mụn bọc bao gồm:
Giấm táo
Nhiều người sử dụng giấm táo như một phương pháp điều trị mụn bọc tại nhà do đặc tính kháng khuẩn của nó. Một số người tin rằng giấm táo có thể nhắm mục tiêu vi khuẩn gây mụn và giúp chữa lành da.
Để thử biện pháp khắc phục này, hãy pha loãng giấm táo với nước ấm và thoa lên vùng da bị ảnh hưởng.
Dầu ô liu
Một số người khuyên bạn nên làm sạch da bằng dầu ô liu để giảm và trị mụn bọc. Họ tin rằng dầu ô liu kết hợp với dầu thừa trên da, giúp đẩy nó ra khỏi lỗ chân lông. Điều này được cho là để ngăn ngừa tắc nghẽn và giảm mụn.
Một nghiên cứu năm 2010 cho thấy dầu ô liu có đặc tính chống oxy hóa khi sử dụng trên da. Ngoài ra, có rất ít bằng chứng cho thấy nó hỗ trợ sức khỏe làn da hoặc ngăn ngừa mụn bọc.
Giảm căng thẳng
Hormone căng thẳng trong cơ thể có thể là nguyên nhân gây ra mụn. Vì lý do này, chánh niệm, thiền hoặc yoga có thể giúp giảm mụn. Những hoạt động này được biết là làm giảm mức độ căng thẳng và cải thiện sức khỏe.
Các mẹo chăm sóc da để ngăn ngừa bị mụn bọc
Để giữ da sạch và giảm mụn, một người có thể thử:
- rửa mặt hai lần mỗi ngày
- tắm rửa sạch sẽ sau khi tập thể dục
- tẩy trang trước khi đi ngủ
- sử dụng kem dưỡng ẩm nhẹ, không gây mụn
- thoa kem chống nắng hàng ngày
- tránh chạm tay vào mặt, không bóp nặn mụn
- rửa tay trước khi trang điểm
Để giảm nguy cơ để lại sẹo mụn, điều cần thiết là không cố nặn các bọc mụn. Cố gắng nặn chúng sẽ chỉ gây viêm thêm và có thể để lại sẹo mụn hoặc thâm mụn.
Làm thế nào để hết sẹo mụn bọc
Mụn bọc có thể để lại sẹo mụn trên da của một người, ngay cả sau khi mụn đã khỏi.
Có một loạt các liệu pháp mà bác sĩ hoặc bác sĩ da liễu có thể đề nghị để cải thiện vẻ ngoài của da và giảm sẹo mụn gồm có:
- peeling hóa học
- liệu pháp ánh sáng xanh
- liệu pháp laser
- vi kim sinh học
Các liệu pháp này đều nhắm tới mục đích là tái tạo làn da. Nghĩa là loại bỏ làn da cũ đang bị khiếm khuyết và tái tạo làn da mới trắng mịn hơn. Mỗi phương pháp đều có những ưu nhược điểm nhất định. Tuy nhiên xét về mức độ hiệu quả và chi phí thì vi kim sinh học tỏ ra ưu thế.
Lời khuyên về mụn bọc
Mụn bọc là một dạng mụn trứng cá nặng, gây đau đớn, đặc trưng bởi những tổn thương cứng dưới da. Điều trị mụn bọc có rất nhiều phương pháp, trong đó có những cách có thể tự làm tại nhà. Tuy nhiên, do tính chất phức tạp của mụn bọc, lời khuyên dành cho bạn vẫn là nên đến chuyên gia hoặc bác sĩ da liễu.
Ngoài ra, cho dù bạn được bác sĩ cho phác đồ điều trị nào đi chăng nữa, bạn cũng cần thay đổi chế độ chăm sóc da, chế độ ăn uống và sinh hoạt theo hướng lành mạnh. Chỉ có như vậy việc điều trị mụn bọc mới đạt hiệu quả nhanh chóng và ngăn ngừa được việc chúng tái phát trong tương lai.