- Advertisement -
Mụn ở má: Nguyên nhân và cách trị mụn má
Mụn ở má làm bạn mất tự tin. Bạn loay hoay mà không tìm được cách trị mụn má hiệu quả. Nhất là mụn ẩn ở má thật càng khiến bạn bực mình, nó làm làn da đang mịn màng tự nhiên sần sùi, mà làm mọi cách mãi không hết.
Mụn ở má có thực sự khó xử lý vậy không? Hoàn toàn không nhé. Hãy cùng Làm đẹp Spa tìm hiểu các nguyên nhân gây mụn ở má và các cách trị mụn má hiệu quả nhé.
Mụn má là gì?
Mụn má là mụn trứng cá mọc ở hai bên má. Cũng như mụn trứng cá thông thường, mụn mọc ở má là kết quả của sự bít tắc lỗ chân lông và vi khuẩn gây mụn (nếu có triệu chứng sưng viêm). Mụn ở má có thể là mụn viêm hoặc mụn không viêm. Tình trạng mụn ẩn ở má, mụn bọc ở má, mụn nang ở má… là khá nhiều.
Tất cả mụn trứng cá, bao gồm cả mụn ở má, đều do các yếu tố bã nhờn quá mức, tế bào da chết không bong, vi khuẩn gây mụn, nhưng ở mỗi loại mụn và vị trí mụn thì vai trò mỗi yếu tố một khác. Ví dụ, mụn trứng cá trên trán và mũi (còn được gọi là “vùng chữ T”) thường là do nguyên nhân bã nhờn là chính, do số lượng lớn các tuyến bã nhờn nằm ở vùng đó. Trong khi ở “vùng chữ U” là thái dương, má và cằm, thì mụn trứng cá lại thường do vấn đề ngược lại gây ra: da khô.
Nhìn nhận đúng bản chất và nguyên nhân gây mụn mới có thể đưa ra được cách trị mụn phù hợp và hiệu quả. Chúng ta hãy cùng đi sâu vào các nguyên nhân gây mụn má nhé.
Nguyên nhân gây mụn ở má là gì?
Mụn ở má có thể do nhiều nguyên nhân, nhưng phổ biến nhất là do da khô. Da ở vùng chữ U có ít tuyến sản xuất dầu hơn nhiều so với phần còn lại của khuôn mặt, vì vậy da ở vùng đó thường khô hơn nhiều.
Da khô có thể dẫn đến mụn trứng cá vì nó dễ bị kích ứng hơn. Khi da bị kích ứng, các tuyến dầu bị kích thích và tiết ra nhiều dầu hơn, từ đó dẫn đến tắc lỗ chân lông và nổi nhiều mụn hơn. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất đối với kích ứng là tình trạng viêm sau đó. Hệ thống miễn dịch coi kích ứng là một mối đe dọa, vì vậy nó tạo ra phản ứng viêm để bảo vệ da. Điều này làm cho vùng bị kích ứng hơi sưng lên, cô lập chất kích ứng để ngăn nó lây lan. Điều này làm đóng các lỗ chân lông, giữ lại dầu, tế bào da chết và vi khuẩn gây mụn dưới bề mặt.
Một số thủ phạm chính khiến da khô, kích ứng thực sự là do các sản phẩm trị mụn chứa các thành phần quá khắc nghiệt. Chà xát là một nguyên nhân khác khiến da bị kích ứng và việc kỳ cọ hầu như luôn khiến tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn. Nó gây kích ứng da khiến da tiết ra nhiều dầu hơn, có thể đẩy dầu hoặc tế bào da chết vào sâu hơn trong lỗ chân lông, gây tắc nghẽn hoặc có thể làm mất đi lớp bảo vệ của da, khiến da dễ bị kích ứng.
Cuối cùng, một nguyên nhân tiềm ẩn khác gây ra mụn trên má là nội tiết tố. Sự dao động của hormone do mang thai, kinh nguyệt, liệu pháp testosterone, căng thẳng hoặc các nguồn khác có thể kích hoạt tăng sản xuất dầu hoặc gây ra phản ứng viêm, khiến mụn xuất hiện ngay cả ở vùng chữ U hoặc các vùng khác thường không có nhiều dầu.
Các sản phẩm trị mụn khiến da khô
Đa phần các sản phẩm trị mụn được thiết kế để làm khô dầu thừa, vì nguyên nhân gây mụn chủ yếu là do da tiết bã nhờn quá mức. Những sản phẩm này hiệu quả đối với các loại mụn xuất hiện ở vùng chữ T nhưng lại phản tác dụng đối với mụn ở má. Lí do là ngược lại với vùng chữ T, vùng má là nơi có ít tuyến dầu nên da ở đây ít dầu. Nếu bạn đã làm sạch mụn vùng chữ T thành công, thì tình trạng mụn ở vùng chữ U trở nên tồi tệ hơn, các sản phẩm trị mụn của bạn có thể làm khô má của bạn.
Đây là một hiện tượng phổ biến vì nhiều sản phẩm trị mụn được thiết kế để làm sạch mụn càng nhanh càng tốt, mà không tính đến tác dụng lâu dài. Có rất nhiều thương hiệu trị mụn hàng đầu (chưa nói đến những hàng không tên tuổi), sử dụng công thức bao gồm một số thành phần tốt, nhưng ở nồng độ thường gây hại cho da nhiều hơn là có lợi.
Chăm sóc da không đủ khiến da khô
Một số người lo sợ da bị mụn nên tránh dùng kem dưỡng ẩm cũng có thể khiến da vùng má bị khô hạn. Một số người khác thường xuyên làm việc trong môi trường khô như văn phòng điều hòa, nhưng lại không cấp ẩm cho da thường xuyên để da khô. Một lí do khác khiến da khô cũng rất phổ biến là quên uống nước. Việc ít uống nước sẽ khiến không chỉ da mà cơ thể nói chung bị thiếu nước.
Việc để da khô triền miên sẽ khiến da dễ bị kích ứng và gây mụn. Đây chính là một trong những nguyên nhân phổ biến của mụn ở má, điều này đặc biệt đúng với những người cơ địa da khô.
Mất cân bằng nội tiết gây tăng tiết bã nhờn
Mụn trên má thường xuất hiện do khô hoặc kích ứng, nhưng có một nguyên nhân phổ biến khác: sự dao động hormone. Khi nội tiết tố bị mất cân bằng, nó có thể khiến da tiết nhiều dầu hơn. Mang thai, kinh nguyệt, liệu pháp testosterone và căng thẳng đều gây rối loạn nội tiết tố có thể dẫn đến mụn ở má. Nguyên nhân gây mụn má này thường nằm ở những người có cơ địa da dầu.
Mang thai, kinh nguyệt và liệu pháp testosterone thường dẫn đến mụn nội tiết tố là vì có mối liên quan giữa mức độ tiết dầu của da và nồng độ estrogen, progesterone và testosterone trong cơ thể. Mang thai, kinh nguyệt và liệu pháp testosterone đều thay đổi tỷ lệ giữa testosterone và các hormone giúp cân bằng nó, như estrogen hoặc progesterone. Những thay đổi này kích hoạt các tuyến sản xuất dầu và dẫn đến tăng mụn trứng cá.
Testosterone không phải là hormone duy nhất gây ra mụn trứng cá. Căng thẳng hay mất ngủ là một nguồn khác của mụn nội tiết tố. Các hormone gây căng thẳng như cortisol và adrenaline đưa cơ thể bạn vào chế độ “chiến đấu” trước mối đe dọa thể chất. Một cách cơ thể tự bảo vệ là thông qua phản ứng viêm dẫn đến mụn trứng cá. Khi da bị viêm, nó sẽ giữ dầu, tế bào da chết và vi khuẩn dưới bề mặt, làm tắc lỗ chân lông và tạo ra mụn.
Các phương pháp điều trị mụn nội tiết tố tốt nhất là kết hợp thuốc tránh thai hoặc spironolactone để cân bằng nội tiết tố, hoặc liệu pháp ánh sáng đỏ để thu nhỏ các tuyến dầu.
Chế độ vệ sinh da không tốt
Mặc dù không có căn cứ khoa học rõ ràng về mối tương quan giữa da bẩn và mụn trứng cá. Nhưng vệ sinh da không tốt như lười tẩy trang sẽ dẫn đến lớp tẩy trang và bụi bặm dính trên da khiến tế bào da chết không bong ra được theo chu kỳ tự nhiên của nó, gây nên bít tắc lỗ chân lông và cuối cùng là mụn trứng cá. Mụn ở má cũng có thể bắt nguồn từ nguyên nhân này.
Chế độ ăn uống không lành mạnh
Chế độ ăn uống cay nóng, nhiều dầu mỡ, ít đường sữa… cũng được coi là nguyên nhân gây mụn ở má. Mặc dù không có nghiên cứu khoa học về việc này nhưng quan sát thực tế cho thấy việc chuyển đổi chế ăn uống không lành mạnh sang lành mạnh đúng cách giúp giảm đáng kể tình trạng mụn trứng cá nói chung và mụn ở má nói riêng.
Làm thế nào để ngăn ngừa và trị mụn ở má?
Để ngăn ngừa và trị mụn má hiệu quả, bạn cần làm tốt ở tất cả các khâu chăm sóc da là: Làm sạch, Điều trị và Dưỡng ẩm.
Chỉ làm sạch da không thôi sẽ chỉ làm mất đi lớp dầu bảo vệ, tăng nguy cơ da bị nhiễm vi khuẩn và các chất gây kích ứng trong không khí.
Chỉ sử dụng các bước điều trị có thể giúp loại bỏ mụn trứng cá đã tồn tại, nhưng nó không thể ngăn ngừa mụn trong tương lai và nó có thể làm khô da và gây ra nhiều vấn đề hơn.
Tương tự, chỉ dưỡng ẩm có thể làm cho da mềm mại và dẻo dai, nhưng nó sẽ không làm sạch mụn ở má.
Chọn dùng kem dưỡng phù hợp
Nếu bạn bị mụn ở má do da khô hoặc bị kích ứng, mẹo làm sạch mụn ở má đơn giản đến không ngờ: kem dưỡng ẩm. Nhiều người bị mụn bỏ qua bước dưỡng ẩm vì sợ làm tắc lỗ chân lông, nhưng loại kem dưỡng ẩm phù hợp có thể giúp ngăn ngừa mụn do kích ứng.
Khi mua một loại kem dưỡng ẩm để giúp làm sạch mụn trên má, hãy đảm bảo bạn tìm các nhãn sau: “không gây mụn” hoặc “không làm tắc lỗ chân lông” và “gốc nước”. Nếu một sản phẩm nói rằng nó “không gây mụn”, điều đó có nghĩa là nó không gây tắc nghẽn lỗ chân lông dẫn đến mụn đầu đen. “Gốc nước” là nhãn chính khác cần chú ý. Nhiều loại kem dưỡng ẩm có gốc nước, nhưng một số khác lại có gốc dầu hoặc cồn.
Các loại kem dưỡng ẩm gốc dầu có thể làm cho da mềm mại, nhưng chúng lại làm đọng thêm dầu ở các lỗ chân lông, khiến chúng dễ bị tắc nghẽn và hình thành mụn. Kem dưỡng ẩm chứa cồn có thể không làm tắc nghẽn lỗ chân lông, nhưng chúng thường không thực sự dưỡng ẩm cho da. Cồn thường làm khô da, và các loại kem dưỡng ẩm chứa cồn thường gây ra nhiều vấn đề hơn là giải quyết.
Chọn dùng những sản phẩm chiết xuất từ tự nhiên là một mẹo nữa giúp bạn ngăn ngừa và trị mụn ở má hiệu quả. Các chiết xuất trà xanh, nha đam, hotkenamu, nghệ, tía tô, diếp cá, diệp hạ châu và nhiều thành phần tự nhiên khác được chứng minh là giúp làm dịu da, giúp da giữ ẩm mà không làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Mỹ phẩm Namira là một dòng đáng để bạn thử.
Chăm sóc da đúng cách
Mặc dù một loại kem dưỡng ẩm tốt có thể làm nên điều kỳ diệu đối với mụn má, nhưng nó không thể làm được tất cả. Cách tiếp cận tốt nhất để trị mụn ở má là phải vừa làm sạch vừa điều trị và vừa dưỡng ẩm nhẹ nhàng.
Làm sạch có thể làm sạch mụn ở má, nhưng chỉ khi thực hiện nhẹ nhàng. Nhiều sản phẩm trị mụn khác nhau bao gồm benzoyl peroxide, axit salicylic, dầu cây trà hoặc các thành phần khác, nhưng ở nồng độ rất cao. Cách này giúp loại bỏ mụn nhanh chóng, sau đó làm khô da và tái phát mụn ngay lập tức.
Tại các Viện Da liễu và Thẩm mỹ Namira ở Hàn Quốc, tình trạng này được tránh bằng cách sử dụng nồng độ các thành phần hoạt tính trong ngưỡng an toàn và tập trung chủ yếu các thành phần làm dịu tự nhiên, như lô hội hoặc chiết xuất trà xanh. Điều này có thể thấy rõ trong các thành phần của các sản phẩm Namira.
Cách trị mụn má theo y khoa
Mụn ở má khi đã hình thành sẽ khó tự khỏi nếu chỉ có các biện pháp chăm sóc da thông thường. Bạn có thể sẽ phải đến bác sĩ da liễu nếu mụn má ở tình trạng nặng như mụn bọc, mụn nang, mụn mủ. Tùy tình trạng mụn ở má mà bác sĩ có thể tư vấn cho bạn sử dụng những sản phẩm trị mụn phù hợp.
Các sản phẩm trị mụn tốt phải là những thành phần có tác dụng mạnh với mụn trứng cá nhưng lại tác dụng rất dịu nhẹ với da. Sử dụng với nồng độ phù hợp và kết hợp với các thành phần làm dịu khác, benzoyl peroxide, axit salicylic và dầu cây trà (liên kết đến bài viết khác) có thể loại bỏ mụn ở má mà không gây hại cho da.
Benzoyl Peroxide
- Benzoyl peroxide là một trong những thành phần trị mụn phổ biến nhất hiện nay, vì nó tiêu diệt vi khuẩn gây mụn. Tuy nhiên, vi khuẩn chỉ đóng một vai trò quan trọng trong mụn và mụn nang, có nghĩa là benzoyl peroxide không quá hiệu quả trong việc điều trị mụn đầu đen hoặc mụn đầu trắng. Nếu mụn ở má là của bạn là một trong hai loại này thì hãy bỏ qua sản phẩm này nhé.
- Benzoyl peroxide có sẵn với nồng độ từ 2,5% đến 10%. Nếu bạn bị mụn trứng cá nặng, bạn có thể muốn chuyển thẳng sang các sản phẩm 10%, nhưng sự thật là những sản phẩm đó thực sự có thể gây ra nhiều mụn hơn. Ở nồng độ cao đó, benzoyl peroxide gây kích ứng da chính, làm khô da và gây ra nhiều mụn hơn. Nó chỉ đơn giản là thay thế mụn trứng cá do nhiều dầu bằng mụn trứng cá do kích ứng, vì vậy nó không thực sự giải quyết được vấn đề.
- Sẽ hiệu quả hơn nhiều nếu bắt đầu với sản phẩm 2,5% và xem nó hoạt động như thế nào. Nếu nó không làm sạch mụn ở vùng nhờn của vùng chữ T, thì bạn có thể cần nồng độ cao hơn, nhưng nếu nó làm sạch vùng chữ T và mụn mới xuất hiện ở vùng chữ U, thì benzoyl peroxide có thể không phải là sản phẩm tốt nhất cho loại da của bạn.
Axit salicylic
- Axit salicylic thường được kết hợp với benzoyl peroxide vì trong khi chăm sóc vi khuẩn và mụn nhọt, axit salicylic giúp loại bỏ mụn đầu đen và mụn đầu trắng bằng cách phá vỡ dầu và tế bào da chết làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Từ “axit” đôi khi khiến mọi người lo lắng, nhưng axit nhẹ thực sự có thể có lợi cho làn da của bạn. Da có tính axit nhẹ tự nhiên, vì vậy các sản phẩm có tính axit có thể hoạt động với da để ngăn ngừa mụn.
- Axit salicylic thường được cung cấp với nồng độ từ 0,5% đến 2%, và giống như với benzoyl peroxide, tốt nhất nên bắt đầu với nồng độ thấp nhất. Hãy thử từ từ để xem mức độ nào phù hợp nhất. Những sản phẩm hiệu quả tức thì thường sử dụng nồng độ cao các thành phần trị mụn. Tuy chúng sẽ nhanh chóng làm sạch mụn ở má nhưng sau đó nó có thể quay trở lại ngay khi da bị khô và bị kích ứng. Vì vậy hãy chọn sản phẩm có nồng độ phù hợp nhất, chậm mà chắc vẫn hơn.
Thuốc kháng sinh trị mụn
Mụn ở má khi bị vi khuẩn xâm nhập và trở nên sưng viêm nặng thì ngoài các biện pháp trị mụn thông thường làm sạch thoáng lỗ chân lông như kể trên, để có kết quả điều trị nhanh, bạn sẽ được bác sĩ tư vấn dùng thuốc kháng sinh trị mụn. Thuốc có thể ở dạng bôi hay uống sẽ tùy tình trạng mụn ở má và cơ địa da của bạn.
Bạn có thể tìm hiểu thêm cơ chế và nguyên lý hoạt động của các loại thuốc trị mụn ở đây.
Cách trị mụn ở má của spa, thẩm mỹ viện
Nếu bạn đến spa hoặc thẩm mỹ viện, chuyên viên thẩm mỹ thường sẽ lấy nhân mụn cho bạn bằng các dụng cụ chuyên nghiệp, nếu như bạn có mụn đầu đen thậm chí là mụn đầu trắng. Nếu mụn ở má của bạn có nhiều dịch mủ, họ có thể dẫn lưu để lấy mủ ra. Đây là việc nên làm để xử lý mụn nói chung và mụn má nói riêng. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý là không được tự ý nặn mụn ở nhà, vì chúng sẽ gây những hậu quả tai hại lâu dài mà bạn không mong muốn như sẹo mụn hay thâm mụn
Nếu như bạn có mụn ở má dạng mụn cám, chuyên viên thẩm mỹ có thể áp dụng biện pháp cà hút mụn Dermabrasion hoặc dermalinfusion. Liệu pháp dermalinfusion tỏ ra hiệu quả hơn hẳn nhờ sử dụng kết hợp dung dịch AHA và BHA làm hòa tan đầu mụn và nhân mụn trước khi hút.
Sau khi lấy nhân mụn, spa sẽ có thể áp dụng các phương pháp trị mụn khác nhau tùy tình trạng mụn ở má và cơ địa da của bạn. Các biện pháp bao gồm: liệu pháp laser, liệu pháp ánh sáng, vi kim trị mụn, phi kim hoặc lăn kim trị mụn, peel da hóa học…
Bạn có thể tìm hiểu thêm cơ chế và nguyên lý của các cách trị mụn ở đây: Tổng hợp các cách trị mụn trứng cá
Cách trị mụn má theo công thức tự nhiên
Mụn ở má cũng có thể điều trị bằng các nguyên liệu tự nhiên có sẵn tại nhà như nghệ, mật ong, trà xanh, tía tô, diếp cá, kem đánh răng, baking soda….Bạn có thể dùng nước cốt của các loại thảo mộc này bôi lên vùng mụn trán hoặc có thể làm thành mặt nạ để đắp mặt.
Một số nguyên liệu tự nhiên có thể tốt với mụn trứng cá nói chung nhưng hơi khắc nghiệt với da vùng má, khiến da bị khô như nước cốt chanh hay tinh dầu. Hãy chọn những nguyên liệu mà ít làm khô da hơn, chẳng hạn như mật ong và quế.
Mật ong nguyên chất có khả năng kháng khuẩn, chống viêm và có thể giúp khóa ẩm mà không làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Quế cũng có khả năng kháng khuẩn và giúp ngăn ngừa mụn nhọt mà không làm khô da. Hỗn hợp mật ong quế là một trong những cách trị mụn má theo công thức tự nhiên rất đáng thử.
