- Advertisement -

Mụn thâm và trị thâm mụn thế nào cho đúng cách?

Thâm mụn (đôi khi còn gọi là mụn thâm) xảy ra khi một đốm đen xuất hiện ngay vùng da bị mụn sau khi mụn đã khỏi. Tình trạng da này gây mất thẩm mỹ ngoại hình nên việc trị thâm mụn là không thể thiếu của bất kỳ phác đồ điều trị mụn trứng cá nào.

Những người có tông màu da sẫm hơn có nhiều nguy cơ bị mụn thâm hoặc sẹo tăng sắc tố hơn người khác. Các đốm đen trên da sẽ xuất hiện khi tế bào da sản xuất quá nhiều hắc tố melanin.

Thâm mụn có thể mờ dần theo thời gian, nhưng nếu các vết thâm mụn ban đầu là nằm sâu, nó có thể tồn tại vĩnh viễn. Mặc dù một số liệu pháp điều trị bôi tại chỗ và phẫu thuật có thể đẩy nhanh quá trình tự mờ dần, nhưng mụn thâm cũng có thể mất vài tháng đến vài năm để mờ hẳn.

Hãy tiếp tục đọc để tìm hiểu thêm về nguyên nhân gây ra thâm mụn và cách mọi người có thể điều trị thâm mụn cũng như ngăn ngừa nó.

Thâm mụn là gì?

Thâm mụn là hiện tượng da ở vùng bị mụn có màu tối hoặc màu đen sau khi mụn được chữa khỏi.

Hiện tượng da này có thể xuất hiện ở mọi loại da, nhưng chúng xảy ra phổ biến hơn ở những người có tông màu da sẫm hơn. Các quần thể có nguy cơ phát triển thâm mụn sau khi mụn biến mất bao gồm:

• Người Mỹ gốc Phi
• Người Tây Ban Nha
• Người Châu Á
• Người Mỹ bản địa
• Dân đảo Thái Bình Dương
• Người gốc Trung Đông

Mụn thâm khác với các dạng mụn khác vì nó không xuất hiện dưới dạng mụn nổi lên mà là một đốm đen hoặc mảng trên da. Các loại mụn khác biểu hiện dưới dạng tổn thương viêm được gọi là mụn trứng cá.

Cách điều trị thâm mụn cũng khác với cách điều trị các loại mụn trứng cá. Phương pháp điều trị mụn trứng cá chủ yếu tác động vào các tác nhân gây mụn để giảm sự xuất hiện của mụn, trong khi phương pháp điều trị thâm mụn tập trung vào các sản phẩm làm sáng da.

Nguyên nhân gây thâm mụn

Một số tổn thương do mụn thâm có thể xảy ra ở lớp hạ bì. Đây là kết quả của việc cơ thể đẩy mạnh bơm máu vào vùng da mụn để chữa tổn thương gây ra do mụn, mà người ta thường gọi là máu bầm. Những tổn thương sâu hơn này sẽ có màu xám xanh và có thể tồn tại vĩnh viễn.

Ngoài ra, các vết thâm mụn có thể xuất hiện trên da sau khi mụn khỏi do da sản xuất thêm melanin. Melanin là chất tạo nên màu da. Sự sản sinh quá mức của melanin ở một điểm hoặc mảng trên bề mặt da có thể khiến da có màu rám nắng, nâu hoặc nâu sẫm.

Các bác sĩ không chắc chắn điều gì gây ra các cường độ tăng sắc tố khác nhau. Các nghiên cứu sâu hơn là cần thiết để xác định điều gì ảnh hưởng đến yếu tố này.

Tuy nhiên, khá nhiều quan điểm cho rằng đây là một cơ chế phản ứng tự vệ của cơ thể. Vùng da mụn sau khi lành thường mỏng manh và dễ bị tổn thương, nên cơ thể đẩy nhanh việc sản sinh melanin để bảo vệ làn da trước các loại tác động xấu từ bên ngoài, nhất là các bức xạ tia cực tím.

Việc sản xuất quá nhiều sắc tố melanin có thể xảy ra sau khi da bị viêm. Các nhà nghiên cứu cho rằng một số yếu tố gây viêm và miễn dịch có thể kích thích sản xuất melanin. Cơ chế chính xác đằng sau điều này vẫn chưa rõ ràng, nhưng những yếu tố này có thể bao gồm:

• prostanoids
• cytokine
• chemokine
• các loại oxy phản ứng

Một khi một người bị mụn thâm, thì một số yếu tố bên ngoài, chẳng hạn như tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc tia UV, có thể làm trầm trọng thêm tình trạng này.

Tình trạng mụn càng tổn thương nặng thì thâm mụn càng nghiêm trọng hơn. Mụn mủ, mụn bọc hay mụn nang thì sẽ để lại thâm mụn nhiều hơn so với mụn đầu trắng hay mụn đầu đen. Ngoài ra, việc nặn mụn tùy tiện cũng khiến vết thâm mụn nặng hơn.

Cách trị thâm mụn

Mẹo đầu tiên mà các chuyên gia da liễu khuyên những người bị mụn thâm là xác định nguyên nhân của nó. Nếu mụn trứng cá gây ra vết thâm, mọi người cần xử lý tốt mụn trứng cá để ngăn chặn sự hình thành các đốm tăng sắc tố sau khi mụn biến mất.

Các bác sĩ da liễu cũng khuyên bạn nên điều trị thâm mụn sớm. Điều trị thâm mụn sớm có thể đẩy nhanh quá trình tự mờ dần. Những người sử dụng phương pháp điều trị thâm mụn nên lưu ý rằng việc mờ dần có thể mất thời gian lâu. Một số vết mụn thâm có thể mờ đi mà không cần điều trị, nhưng quá trình này có thể mất từ ​​6–12 tháng.

Các sản phẩm trị thâm bầm da

Mụn thâm nằm sâu trong lớp hạ bì của da có thể khó điều trị hơn và thậm chí có thể vĩnh viễn. Bạn nên sử dụng một số sản phẩm trị thâm mụn chứa Vitamin K. Vitamin K được các nghiên cứu chỉ ra là có khả năng làm mờ các vết thâm, bầm tím, vết sẹo trên da.

Các sản phẩm trị thâm mụn chứa các chiết xuất tự nhiên giúp giảm viêm, sưng tấy, máu bầm như cây kim sa, nha đam, dứa, cây liên mộc…cũng là những lựa chọn được khuyên dùng để trị thâm mụn.

Ví dụ như dứa chứa nhiều bromelain – một hỗn hợp các enzym giúp giảm viêm và giảm các vết bầm, nhờ vậy nên bạn có thể ăn nhiều dứa hoặc thoa dứa lên vùng da sau mụn đều có tác dụng trị thâm mụn rất hiệu quả.

Hoặc bạn có thể thoa kem chiết xuất từ cây liên mộc lên vết thâm một vài lần mỗi ngày sẽ giúp trị thâm mụn rất tốt. Chườm nóng khu vực da bị bầm tím hoặc thâm mụn bằng lá cây liên mộc cũng giúp trị thâm mụn hiệu quả.

Việc trị thâm mụn còn được tiếp cận theo cách thứ hai là sử dụng các sản phẩm làm trắng, sáng da. Tuy nhiên, trước khi lựa chọn sản phẩm làm sáng da, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu để được kiểm tra da toàn diện.

Một số sản phẩm làm trắng da

Các bác sĩ da liễu khuyên dùng các sản phẩm có chứa một trong các thành phần sau:

• 2% hydroquinone
• axit azelaic
• axit glycolic
• axit kojic
• retinoids (retinol, tretinoin, gel adapalene hoặc tazarotene)
• vitamin C

Những thành phần này có thể làm sáng các vết thâm trên da. Một số thành phần này cũng có thể làm chậm quá trình sản xuất melanin, là nguyên nhân chính gây ra mụn thâm.

Bảo vệ da trước ánh sáng mặt trời

Bảo vệ làn da, sử dụng kem chống nắng là điều tối quan trọng đối với tất cả mọi người, nhất là những người mới khỏi mụn. Những người bị mụn thâm có thể nhận thấy các vết thâm mụn của họ xuất hiện rõ hơn sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Các bác sĩ da liễu khuyên những người bị thâm mụn nên hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Mọi người nên bôi thoa kem chống nắng có chỉ số chống nắng tối thiểu (SPF) là 30 và mặc quần áo bảo vệ họ khỏi ánh nắng mặt trời. Họ nên áp dụng các biện pháp này ngay cả khi trời mưa, tuyết, hoặc nhiều mây.

Các liệu pháp trị thâm mụn khác

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng thâm mụn hoặc khả năng đáp ứng với các phương pháp điều trị bôi tại chỗ, bác sĩ da liễu có thể đề nghị các liệu pháp phẫu thuật hoặc không phẫu thuật.

Peel da hóa học là một trong những quy trình thẩm mỹ không phẫu thuật phổ biến nhất và tăng sắc tố là lý do có nhiều khả năng nhất để sử dụng chúng. Peel da hóa học cũng tỏ ra rất hiệu quả trong việc trị thâm mụn.

Các liệu pháp khác trị thâm mụn có thể bao gồm các liệu pháp laser và ánh sáng, vi kim sinh học, lăn kim hoặc phi kim.

Bản chất của các liệu pháp trị thâm mụn này là đẩy nhanh quá trình tái tạo da, tăng sinh collagen, qua đó giúp loại bỏ nhanh lớp da bị thâm mụn và hình thành lớp da mới đẹp và đều màu hơn.

Cách trị thâm mụn tại nhà

Một số người có thể không thích việc sử dụng thuốc hoặc liệu pháp phẫu thuật để trị thâm mụn. Ngụy trang bằng mỹ phẩm hoặc sử dụng lớp trang điểm để che các vết mụn thâm là một lựa chọn cho những người muốn tránh can thiệp y tế hoặc điều trị y tế.

Trang điểm che thâm mụn có thể hiệu quả hơn ở những người có làn da sẫm màu vì những thay đổi sắc tố trên da dễ nhận thấy hơn.

Các bác sĩ da liễu khuyên bạn nên sử dụng kem che khuyết điểm không thấm nước, không dầu, không gây mụn. Rõ ràng là mụn trứng cá gây ra các đốm tăng sắc tố hay còn gọi là thâm mụn, nên bạn càng phải tránh những sản phẩm mỹ phẩm có thể gây mụn.

Một số người cũng tìm kiếm các biện pháp tại nhà để điều trị thâm mụn, chẳng hạn như thuốc tẩy trắng. Tuy nhiên, sản phẩm này có thể làm tổn thương da nghiêm trọng, vì vậy mọi người nên tránh sử dụng.

Cách an toàn hơn để trị thâm mụn tại nhà là sử dụng các nguyên liệu tự nhiên. Dưa chuột, chanh, giấm táo, mật ong, nghệ, bột yến mạch, sữa tươi không đường, nha đam, cà chua… là những nguyên liệu không chỉ tốt cho da mụn mà còn trị thâm mụn hiệu quả.

Khi nào bạn nên đến gặp bác sĩ

Mụn thâm không gây hại. Tuy nhiên, một số người có thể tìm đến bác sĩ để điều trị thâm mụn vì lý do thẩm mỹ. Mặc dù thâm mụn không ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của một người, nhưng họ có thể gặp các tác động tiêu cực đến tâm lý và sự tự tin của bạn.

Bạn nên trao đổi với bác sĩ da liễu để có được phương pháp điều trị thích hợp. Một số phương pháp điều trị yêu cầu đơn thuốc, trong khi những phương pháp khác có sẵn không cần kê đơn (OTC).

Có nhiều sản phẩm có chứa các thành làm sáng da an toàn, tuy nhiên cũng có những sản phẩm chứa thủy ngân, steroid và các hóa chất không tốt cho sức khỏe cũng như làn da. Do đó, các bác sĩ khuyến cáo mọi người chỉ nên sử dụng các sản phẩm làm sáng da được khuyến nghị.

Nếu bạn không thích không khí ở phòng mạch, bạn có thể tìm đến các chuyên gia thẩm mỹ ở spa, thẩm mỹ viện. Họ cũng có thể đưa ra các phương pháp điều trị y tế để trị thâm mụn hiệu quả cho bạn.

Tóm lược về trị thâm mụn

Mụn thâm xuất hiện dưới dạng các vết hoặc đốm đen trên da sau khi mụn biến mất.

Các vết thâm mụn có thể xuất hiện thường xuyên hơn ở những người có nước da sẫm màu hơn, nhưng chúng có thể xuất hiện ở mọi loại da. Chúng không gây hại nhưng nó có thể gây ra những ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý và sự tự tin của một người.

Mọi người thường tìm cách điều trị thâm mụn vì mục đích thẩm mỹ. Các chuyên gia thẩm mỹ hoặc bác sĩ da liễu có thể giúp đánh giá cường độ của các đốm đen thâm mụn và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp nhất.

Một số vết thâm mụn có thể biến mất mà không cần điều trị, nhưng việc mờ dần cần có thời gian. Có thể mất vài tháng đến vài năm trước khi chúng mờ dần.